Làn sóng rời thành phố về quê và giãn cách xã hội đã khiến các công ty tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai lâm vào cảnh thiếu lao động. Trao đổi với chúng tôi, ông Cù Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn Pouyuen Việt Nam (quận Bình Tân) cho biết, ngày 6/10 bắt đầu đưa công nhân từ nhiều tỉnh vào TP.HCM. Hiện tại, khoảng 20-30% nhân viên của công ty đang hoạt động, đồng nghĩa với việc hơn 40.000 công nhân Pouyuen vẫn đang nghỉ việc. Theo ông Cù Phát Nghiệp, trước đây công nhân xin nghỉ việc không biết phải đợi bao lâu mới trở lại làm việc nên về quê rất đông. Một phần để tiết kiệm chi phí, một phần vì sợ lây bệnh, một phần vì Tết đang đến gần và người lao động muốn gần gia đình.
Mục Lục
Thiếu hụt lao động
Theo khảo sát của Trung tâm dự báo nhu cầu nguồn nhân lực TP.HCM, nhu cầu lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM trong quý III là 43.600-56.800 người. Con số này trong thời gian tới ở Bình Dương là khoảng 40.000-50.000 người.
Chia sẻ với Zing, ông Phạm Văn Việt – Chủ tịch HĐQT Công ty Việt Thắng Jeans. Phó chủ tịch Hội Dệt may Thêu Đan TP.HCM (Agtek) – nhìn nhận nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng khan hiếm lao động là sự lúng túng của chính quyền các địa phương.
“Thời gian qua chúng ta chưa có chiến lược phòng dịch rõ ràng. Nên doanh nghiệp không nắm được lộ trình đóng – mở cửa. Các gói an sinh xã hội cũng chưa được quan tâm đúng mức. Từ văn bản đến thực tế có độ trễ chưa được lường trước.
Do đó cả chính quyền lẫn doanh nghiệp đều lúng túng, hậu quả là người lao động gặp khó; hoang mang, đành về quê”, ông Việt nói. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp trong các ngành có tiềm năng phát triển sau Covid-19. Họ cũng đang có nhu cầu tuyển dụng cao.
Đáp ứng tiêu chí an toàn
Theo ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), thiếu hụt lao động chỉ là vấn đề ngắn hạn. Tình trạng này chủ yếu diễn ra ở các doanh nghiệp. Họ không thể duy trì “3 tại chỗ” trong giai đoạn vừa rồi. Còn những đơn vị vẫn hoạt động và có đơn hàng thì còn giữ được công nhân. Dù không đến mức 80-90% lực lượng.
Với ngành dệt may TP.HCM, để đáp ứng bộ tiêu chí an toàn. Các doanh nghiệp đang phải cắt giảm công suất và chỉ cần một nửa lực lượng lao động so với trước. Do đó mức thiếu hụt không quá nặng nề, chỉ khoảng 20% lao động phổ thông.
Trong khi chờ cơ quan chức năng tháo gỡ những nút thắt này. Các doanh nghiệp cũng phải tự đưa ra giải pháp để giữ chân lao động sẵn có. Đồng thời thu hút những lao động cũ và mới.
Tại họp báo chiều 7/10, ông Phạm Đức Hải – Phó trưởng ban chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 TP.HCM – cho biết từ 1/10 đến 6/10, đã có 9.200 doanh nghiệp đăng ký hoạt động trở lại.
“Tuy nhiên hiện nay số lao động ở khu chế xuất, khu công nghiệp chỉ đạt 56,8%, khu công nghệ cao đạt 54,6%. Đó là bài toán lớn đối với thành phố khi nhiều người lao động về quê theo nguyện vọng”, ông Hải đánh giá.
Nỗ lực đón lao động quay trở lại
Theo ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), thiếu hụt lao động chỉ là vấn đề ngắn hạn. Tình trạng này chủ yếu diễn ra ở các doanh nghiệp không thể duy trì “3 tại chỗ” trong giai đoạn vừa rồi. Còn những đơn vị vẫn hoạt động và có đơn hàng thì còn giữ được công nhân, dù không đến mức 80-90% lực lượng.
“Tuy nhiên, đây mới là nhận định và quan sát của tôi ở một số nhà máy, cần có bức tranh tổng thể mới đánh giá chính xác vấn đề. Do đó HAWA đang khảo sát các doanh nghiệp hội viên, và đến cuối tháng sẽ có hội thảo lớn về phục hồi sản xuất ngành gỗ, trong đó tập trung vào vấn đề lao động”, ông Phương cho biết.
Tương tự, ông Phạm Văn Việt cũng cho rằng tình trạng khan hiếm lao động sẽ dần được giải quyết bởi Chính phủ đã xác định doanh nghiệp là chủ thể, còn người lao động là trung tâm trong phòng chống dịch.
Với ngành dệt may TP.HCM, để đáp ứng bộ tiêu chí an toàn, các doanh nghiệp đang phải cắt giảm công suất và chỉ cần một nửa lực lượng lao động so với trước. Do đó mức thiếu hụt không quá nặng nề, chỉ khoảng 20% lao động phổ thông. “Nếu có thể bổ sung từ nay đến hết tháng 10 thì tình hình sẽ ổn định trở lại”, ông đánh giá.
